اخبار انجمناستان ها
نشست تخصصی مسئله شناسی سواد رسانه‌ای در ایران
سواد رسانه‌ای در ایران مسئله چیست؟
نشست تخصصی مسئله شناسی انجمن سواد رسانه‌ای ایران
سواد رسانه‌ای در ایران، مسئله چیست؟
به مناسبت هفته جهانی ارتباطات انجمن سواد رسانه ای ایران برگزار کرد نشست تخصصی مسئله شناسی سواد رسانه ای در ایران
به گزارش رحمن زنگنه دبیر اجرایی این نشست و مدیر اجرایی معاونت استان های انجمن سواد رسانه‌ای ایران:
به مناسبت هفته ارتباطات، انجمن سواد رسانه‌ای ایران، با همکاری دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره معاونت پژوهشی و سازمان تنظیم مقررات رسانههای صوت و تصویر فراگیر (ساترا) نشست اختصاصی با حضور اساتید برتر حوزه ارتباطات برگزار کرد. این نشست در روز پنج‌شنبه ۲۸ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ در سالن همایش دانشکده مرکزی دانشگاه سوره برگزار شد.
زنگنه افزود: لازم به ذکر است که اساتیدی چون دکتر مرتضی موسویان، دکتر امیدعلی مسعودی، دکتر افسانه مظفری، دکتر محمد مهدی فتوره‌چی، دکنر بهاره نصیری، دکتر محمد صادق افراسیابی، دکتر حمیدرضا کمالی، دکتر لیلا وصالی و دکتر محمد مهدی مومنی‌ها به عنوان سخنران حضور داشتند.
دکتر امیدعلی مسعودی، ریاست دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره، با نام و یاد خدا آغازگر این نشست بود و از برگزاری نشست‌های هفته ارتباطات ابراز خرسندی کرد. در ادامه از برگزارکنندگان و همراهان دلسوزی که باعث هماهنگی و برگزاری نشست‌ها بودند و همچنین از تمامی شرکت کنندگان علی‌الخصوص اعضای انجمن سواد رسانه‌ای ایران و سازمان تنظیم مقررات رسانههای صوت و تصویر برای حضور در نشست تقدیر و تشکر کرد و از سخنرانان نشست دعوت کرد تا با نظرات خود روشن کننده‌ی مسیر جلسه باشند.
دکتر محمدصادق افراسیابی به عنوان اولین سخنران بود وی هفته ارتباطات را تبریک گفت و تاکید کرد در این نشست عزیزانی هستند که به مسئله شناسی سواد رسانه‌ای خواهند پرداخت. اینکه ما درباره چه چیزی صحبت می‌کنیم؟ اینکه اولویت سواد رسانه‌ای چه چیزی است؟ از جمله مسائلی است که باید به آن پرداخت.
وی ادامه داد: ما با زمان و امکانات محدود مواجه هستیم. بنابر این با این شرایط باید به میزان زمانی که حل مسائل در آن زمان میسر می‌شود باید توجه کنیم که مهمترین مسئله و اولویت ما در کوتا مدت، میان مدت و دراز مدت چست. اگر مسئله شناسی و اولویت شناسی انجام نشود با گذشت زمان متوجه خواهیم شد که علی‌رقم کارهایی که انجام شده، مشکلی برطرف نشده است.
دکتر افراسیابی با اشاره به مصوبه کمیسیون عالی ارتقاء محتوا در فضای مجازی با عنوان الزامات ارتقاء سواد فضای مجازی گفت هر پلتفرم یا سکویی که در رسانه فعالیت دارد باید به نحوی در افزایش سواد رسانه‌ای کمک کند. در همین شبکه‌ها و پلتفرم‌ها باید حقوق مخاطب و کاربر به او گفته شود. باید فرصت‌ها و تهدیدهایی که استفاده از آن سکو برای مخاطب دارد را خود آن سکو به مخاطب بیان کند. به عنوان نمونه سکوهای نمایش فیلم باید به روشنی بیان کنند که با تماشای یک سریال ۲۰ قسمتی چه میزان اینترنت مصرف خواهد شد. باید به طور شفاف جزئیات هر چیزی به مخاطب گفته شود.
وی در انتها به صورت تیتروار و خلاصه به اهم وظایف سکوها و رسانه‌ها در قبال افزایش سواد رسانه‌ای بر اساس مصوبه مرکز ملی فضای مجازی در آیین نامه الزامات ارتقاء سواد فضای مجازی پرداخت و گفت این موارد شامل مهمترین وظایف سکوها و پلتفرم‌ها برای افزایش سواد فضای مجازیست:
_آگاه‌سازی کاربران نسبت به حقوق، مسئولیت‌ها و پیامدهای استفاده از خدمات و محتوای فضای مجازی.
_اطلاع رسانی از شیوه درست استفاده از خدمات و رده‌بندی سنی آنها.
_اطلاع‌رسانی اولیاء و مربیان در خصوص نحوه نظارت بر فعالیت‌های جوانان و نوجوانان.
_اطلاع رسانی با اخذ مجوز برای دسترسی به داده‌ها و کارافزارهای مخاطبان در هنگام استفاده از پلتفرم یا سکو.
_تدوین و انتشار منشور اخلاقی حرفه‌ای و ثبت پیگیری شکایات و انتقادات مخاطبان.
_ارائه یک نسخه از محتوای تولید و منتشر شده به مخاطب.
در بخش دوم سخنرانی دکتر مهدی مومنی‌ها با اشاره بر گسترده بودن بحث سواد رسانه‌ای به اهمیت شناخت هوش مصنوعی پرداخت و گفت: امروز افراد زیادی در دنیای تکنولوژی اعلام خطر کردند که با گسترش نقش هوش مصنوعی در زندگی انسان، نقش مدارس و نظام‌های آموزشی بیش از هر چیزی در خطر خواهد بود و تحت تاثیر هوش مصنوعی خواهد بود.
در ادانه دکتر حمیدرضا کمالی به ارائه مباحث مد نظر خود پرداخت و گفت: همگانی‌سازی سوادرسانه‌ای، با مسائل و چالش‌های فراوانی مواجه است. قریب ۵۰ چالش را می‌توان برشمرد که عمده آنها البته گریبانگیر کل نظام آموزشی کشور است و برخی نیز چالش‌های اختصاصی ترویج سوادرسانه‌ای است.
دکتر کمالی ادامه داد: از میان چالش‌های اختصاصی، به نظرم یکی از مهمترین موانع فراگیرکردن این مهارت‌ها، مشکلات ناشی از فاصله ایجادشده بین «سرعت رشد کمی و کیفی فناوری‌های نوین» با «قابلیت انطباق ساختارهای فرهنگی حقوقی و نیز دانش و مهارت فردی ما» است. این فاصله به حدی است که اگر همین امروز، رشد در حوزه فناوری متوقف شود، ما برای ایجاد سازوکار «بهره‌مندی حداکثری و کم‌آسیب» از آن، به سالها تلاش (شبانه‌روزی و با برنامه) نیاز داریم. شکی نیست که تصور اعطای این فرصت به ما به عنوان شهروند و نیز به سیاست‌گذاران فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، تعلیق به محال است.
دکتر بهاره نصیری سخران بعدی نشست بود و با به اهمیت محتوا در ارتباطات اشاره کرد و گفت: به عقیده‌ی بسیاری از افراد، در ارتباطات محتوا پادشاه است اما بنده مسائلی مانند هنر خوب بیان کرد، هنر خوب شنیدن، هنر انتقال درست و انتخاب درست کانال انتقال را همتراز با محتوا قرار می‌دهم و بر اهمیت آن تاکیید دارم.
نصیری اذعان کرد: مفهوم سواد رسانه‌ای، تجزیه و تحلیل در جهت تقویت روحیه پرسشگری است. مهمترین و اصلی ترین مشکل ما در این حوزه، نبود متولی برای آموزش سواد رسانه‌ای است. زمانی که مرچع درستی برای تصمیم‌گیری وجود ندارد؛ میزان تصمیمات اشتباه چند برابر حواهد شد. برای دوری از بدفهمی‌های حوزه رسانه باید محتوای آن مسئله‌مند شود.
دکتر سیدمرتضی موسویان با رویکرد مسئله سواد رسانه‌ای چه چیزی است و چه رویکردی که باید اتخاذ کرد شروع به سخن گفت و از محدودیت‌های حوزه رسانه صحبت کرد و از اذعان داشت که آینده دنیا با توجه به پیشرفت‌های صورت گرفته همراه با هوش مصنوعی پیش خواهد رفت.
دکترموسویان در ادامه افزود: افراد نیازمند توانایی‌ها و مهارت‌هایی هستند تا بتوانند درک صحیحی از محتواهای رسانه‌ای داشته باشند و به طور کامل در جهان دیجیتال مدرن شرکت کنند.برای اینکه به‌طور کامل از فواید رسانه‌ها بهره‌برداری کنیم و از محدودیت‌های حوزه رسانه غلبه کنیم، رویکردی بر پایه توانمندسازی افراد در این زمینه باید اتخاذ شود. این به معنای آموزش مهارت‌های لازم برای تحلیل و ارزیابی درست محتواها، تشخیص خبر جعلی و اطلاعات غلط، و همچنین ارتقای قدرت انتقادی و پژوهشی افراد می‌باشد.
دکتر موسویان با توجه به اهمیت این موضوع در زمان حاضر برخوردار است اذعان کرد که با پیشرفت‌های تکنولوژی و همراهی آن با هوش مصنوعی، آینده دنیا به سمت جهانی دیجیتال پیش خواهد رفت. این پیشرفت‌ها می‌توانند آثار بزرگی در حوزه رسانه و ارتباطات داشته باشند، اما در عین حال مسائل جدید و چالش‌هایی را نیز به همراه خواهند داشت.
آقای فاریابی با توجه به عنوان نشست و طرح مسئله در آن بیان کرد: چند سال گذشته با اخبار متاورس و فضایی که برای آن ترسیم می‌شد ما تصور می‌کردیم که به دنیای جدیدی از ارتباطات بین افراد وارد شده‌ایم اما همان گونه که مشخص است با بحث فیلترینگ و محدودیت‌های موجود، ما به دوران ارتباطات محدود و اولیه بازگشته‌ایم. با توجه به شرایط حال حاضر، پیام ما به دست مخاطبان مد به راحتی نخواد رسید و ارتباط درستی شکل نخواهد گرفت.
سرکار خانم سیادت به عنوان آخرین سخنران به تجربه برگزاری حدود ۷۰۰ کارگاه‌های سواد رسانه‌ای اشاره کرد و گفت: ما در نشست‌های اینچنین از کلیات سواد رسانه‌ای صحبت می‌کنیم اما در سطح جامعه هنوز در حد الفبای سواد رسانه قرار داریم. افراد و خانواده‌ها هنوز احساس نیاز به آموزش سواد رسانه را احساس نکرده‌‌اند. بعد از شناخت بیماری‌هایی دنیای مجازی به این باور می‌رسند که برای آموزش درست باید اقدام کرد.
خانم‌سیادت در انتها به چگونگی آموزش سواد رسانه پرداخت و گفت: بهتر است نحوه‌ی آموزش با ادبیات و زبان خود افراد باشد تا ارتباط بهتری برقرار سود. مقوله‌ی سواد رسانه در مدارس وضعیت بسیار بدی دارد. معلم و مدرس سواد رسانه در مدارس آموزش مرتبط ندیده‌اند و به صورت تخصصی با این مفهوم آشنا نیستند. اموزش درست و به جا در زمان درست برای کودکان و نوجوانان امروزه که با حجم عظیمی از اطلاعات و ابرازهای ترتباطی موجه هستند بسیار واجب است و نباید از آن غافل شد.
زنگنه دبیر اجرایی این نشست تخصصی بابیان این مطلب که ارائه‌های همه اساتید حاضر در نشست در سایت انجمن سواد رسانه‌ای ایران قرار خواهد گرفت؛ از اساتید برجسته و فرهیخته ای که در این نشست حضور داشتندو از دست اندرکاران دانشگاه سوره و همچنین از استقبال و حمایت سازمان تنظیم مقررات و نظارت بر رسانههای صوت و تصویر فراگیر(ساترا) و اعضای محترم انجمن سوادرسانه‌ای ایران تشکر و قدردانی کردند .
